Reverse the Red
Het tij moet keren. Dat doen we met ‘Reverse the Red’. Dit is een wereldwijde samenwerking om het voortbestaan van wilde soorten en ecosystemen te garanderen. Vooraanstaande wetenschappers, pleitbezorgers en partners werken strategisch samen om zich in te zetten voor een data gestuurde en op wetenschap gebaseerde aanpak voor het behoud van soorten. Het gedroomde resultaat is dat deze soorten op een gegeven moment niet langer meer als bedreigd staan aangemerkt op de IUCN Red List. Wij zijn als Diergaarde Blijdorp verantwoordelijk voor de coördinatie van een aantal populatiemanagementprogramma’s onder de vlag van EAZA (European Association of Zoos and Aquaria) en WAZA (World Association of Zoos and Aquariums). In deze rol waarborgen wij de gezondheid van waardevolle reservepopulaties en zijn daardoor een onmisbare speler in het geheel.

Reverse the Red
In 2024 zijn er binnen het Reverse the Red-programma diverse belangrijke mijlpalen behaald gericht op natuurbehoud en het beschermen van bedreigde diersoorten. Hieronder een overzicht van de behaalde acties:
- 1
Genetisch gezonde groeiende populatie van Rüppellsgieren in Europese dierentuinen
In 2024 is er gewerkt aan het ontwikkelen van een Long Term Management Plan (LTMP) voor de Rüppelsgier. Het doel hiervan is om de genetische gezondheid van de populatie in Europese dierentuinen veilig te stellen. Dit plan biedt duidelijk inzicht in wat nodig is om deze kwetsbare soort in dierentuinen te behouden en versterken. Daarnaast is er gewerkt aan het opstellen van de EAZA Best Practice Guidelines voor o.a. de Rüppelsgier. In deze Guidelines wordt uiteengezet hoe je het beste kunt zorgen voor gieren in dierentuinen vergroten. Dit is hard nodig voor deze kritiek bedreigde soort.
- 2
PhD-projecten over de Rüppellsgier
Het eerste PhD-project i.s.m. de Universiteit Utrecht gericht op de Europese populatie van de Rüppellsgier is in 2024 gestart, met als focus het gedrag van de soort. Door meer te weten te komen over het gedrag van deze soort willen we het broedsucces in dierentuinen vergroten wat hard nodig is voor deze kritiek bedreigde soort. Verder hebben we via de Vrienden van Blijdorp financiering gevonden voor nog twee PhD projecten rondom de Rüppelsgier. Deze projecten zullen zich focussen op de ecologie en genetische gezondheid van de wilde populaties. Beide projecten zullen in samenwerking met Wageningen University & Research uitgevoerd worden en in 2025 aanvangen.
- 3
Start PhD-project rondom de rode panda
In 2024 zijn we gestart met een PhD-project rondom de rode panda in samenwerking met de VU Amsterdam. Dit project is er op gericht om voor zowel de wereldwijde dierentuinpopulatie als de wilde populatie de genetische status in kaart te brengen. Met dit soort data kunnen we de rode panda beter beschermen en het genetisch management van de dierentuinpopulatie optimaliseren. Aangezien de dierentuinpopulatie gebruikt wordt om de wilde populaties aan te vullen is het belangrijk om dit soort genetische data in bezit te hebben.
- 4
Verdiepen samenwerking met IBREAM ten behoeve van het dwergnijlpaard
We hebben 2024 gebruikt om onze samenwerking met IBREAM uit te diepen. In 2025 en 2026 zullen we gezamenlijk toewerken naar een expeditie in Ivoorkust waarbij we 10-15 wilde dwergnijlpaarden zullen zenderen. Dit is erg belangrijk voor het behoud van deze mysterieuze soort waar we nog steeds erg weinig van weten. De data die we met dit onderzoek vergaren, helpt de bescherming van de soort te optimaliseren.
- 5
Voorbereidende werkzaamheden voor de herintroductie van de kroeskoppelikaan in Nederland
Het afgelopen jaar hebben we samen met onze consortium partners gebruikt om alle informatie te vergaren waarmee de benodigde papieren voor een eerste pilotstudie verkregen kunnen worden. In deze beoogde pilotstudie zullen we onderzoeken hoe een aantal kroeskoppelikanen zich zal vestigen in Nederland. Daarmee kunnen we onderzoeken welke gebieden zij het liefst opzoeken. Deze pilotstudie moet vele inzichten geven die zullen helpen bij de daadwerkelijke herintroductie later. De aanvraag voor de benodigde vergunningen loopt op dit moment nog.
- 6
Onderzoek ten behoeve van de kritiek bedreigde Antilliaanse leguaan
Samen met onderzoeker Thijs van den Burg hebben we onderzoek gedaan naar hoe we beter Antilliaanse leguanen kunnen onderscheiden van hybride leguanen. Deze hybride leguanen zijn kruisingen met de groene leguaan die van oudsher niet voor komt op de eilanden. Aangezien optische waarneming in potentie het snelst en meest kosteneffectief is, heeft het onderzoek zich hierop gefocust. Uit het onderzoek zijn meerdere uiterlijke kenmerken naar voren gekomen die gebruikt kunnen worden om het onderscheid tussen een Antilliaanse leguaan en een hybride te maken.
Dit soort informatie moet bijdragen aan het makkelijker kunnen verwijderen van de hybride leguanen. Daarnaast zijn we ook samen met wederom onderzoeker Thijs van den Burg en ook o.a. Wageningen University & Research een grootschalig genetisch onderzoek gestart naar de Antilliaanse leguaan. Dit is het eerste genetische onderzoek naar deze soort van deze schaal.
Met deze successen heeft Diergaarde Blijdorp in 2024 binnen het Reverse the Red-programma grote stappen gezet in het behoud en herstel van bedreigde diersoorten. Deze inspanningen richten zich op zowel het genetisch management van dierpopulaties in gevangenschap als op de herintroductie van soorten in het wild, waarbij samenwerking met wetenschappelijke instellingen en innovatieve technologieën centraal staan.
